Taoizm (czasem zapisywany jako daoizm) to filozofia stworzona przez Laozi w VI wieku p.n.e., z której w II i III wieku n.e. ukształtowała się religia o tej nazwie. Najważniejsza księgą taoizmu jest Tao Te Ching.


Taoizm filozoficzny

Taoizm filozoficzny (daojia) to jeden z głównych (obok konfucjanizmu i buddyzmu) kierunków klasycznej filozofii chińskiej. Związany jest nierozerwalnie z pojęciem tao. Tao jest esencją wszechświata, stanowiącą podłoże wszelkich zmian. Nie może być opisane słowami (a jeżeli - jak głosił Zhuangzi - to tylko za pomocą paradoksów), gdyż ciągle się zmienia, ponadto każdy opis jest jedynie przybliżeniem rzeczywistości. Można jednak poprzez rozwój duchowy osiągnąć stan mędrca taoistycznego i tym samym harmonię z tao.

Innym ważnym pojęciem w taoizmie filozoficznym jest wuwei. Dosłowne tłumaczenie to niedziałanie, a raczej działanie bez wysiłku, działanie w harmonii z tao. Jest to proces akceptowania i harmonizowania swego działania z nurtem wszechświata. Doświadczając tao i w ten sposób poznając je człowiek nabywa naturalnej cnoty te, która pozwala na osiągnięcie harmonii wuwei.

Taoizm lekceważył drobiazgowość konfucjanizmu i państwowotwórcze wysiłki legistów, głosząc prostotę, pozorną słabość i ograniczenie porządku władzy i roli państwa do minimum. Sławne cytaty z Tao Te Ching głoszą: "Im więcej ustaw i przepisów tym więcej przestępstw" i "Im mniej rządzi władca, tym lepiej powodzi się jego krajowi". Taoizm filozoficzny miał również duży wpływ na rozwój zen.


Taoizm religijny (daojiao) to rdzenna religia powstała przez połączenie filozofii taoistycznej z wierzeniami ludowymi i magicznymi. Głosi m.in. jedność zasad yin i yang, których wzajmne dopełnianie się w tao stanowi podstawę harmonii świata.

W roku 440 taoizm stał się na pewien czas oficjalną religią chińską. W roku 666 Laozi został deifikowany i wyniesiony ponad Buddę i Konfucjusza. Później wprowadzono do taoizmu mnóstwo bóstw z wierzeń ludowych, przez co taoizm religijny oddalił się znacznie od swych filozoficznych korzeni.

W czasach współczesnych taoizm religijny istnieje w Hongkongu i na Tajwanie.

Pięć elementów, czy też przemian taoizmu to kolejno: woda, drzewo, ogień, ziemia, metal.

Z taoizmem religijnym (??) związane są też: medycyna chińska, wewnetrzne style walki, medytacje w ruchu np.: tai chi, techniki dywinacyjne np.: I Ching (opisane w Księdze Zmian (Przemian) I Ching), Alchemia, poszukiwanie sposobów na długowieczność, poszukiwania naturalnej równowagi energetycznej w otoczeniu człowieka Feng Shui.


Związki taoizmu z buddyzmem

Ok. 300 roku n.e. pojawiła się przypisywana Laoziemu księga „Huahu-Czing” (Huahujing, wymowa: Huanhu-czin, czyli [Klasyczna] Księga o nawróceniu barbarzyńców). Opisuje ona działalność misjonarską Laoziego w Indiach, a zwłaszcza nauki przekazywane przez mistrza Buddzie. Była popularna w kręgach taoistycznych, a zwłaszcza wykorzystywana by dowieźć wyższości nad buddyzmem i tego, że jest on jedynie hinduską odmianą taoizmu. W odpowiedzi na te ataki buddyści uznali ją za oszczerstwo, a także przesunęli daty urodzenia Buddy na XI wieku p.n.e., by wykluczyć jego powiązania z Laozi. Pozycja jest dziś praktycznie niedostępna. Wraz z inwazją buddyzmu w Chinach, obie doktryny uległy zespoleniu, co zaowocowało powstaniem buddyzmu zen.


Główne różnice pomiędzy taoizmem a konfucjanizmem

Poglądy Konfucjusza i Laozi’ego stanowią wspólnie pełnię starożytnych poglądów chińskich, niczym dwie przeciwstawne strony tej samej monety. Jeżeli taoizm odwoływał się do „In”, pierwiastka żeńskiego, niewinności, anarchii, świata wewnętrznego i świata uczuć, to konfucjanizm reprezentuje „Yang”, pierwiastek męski, moralność, sprawiedliwość, organizację i intelekt. Taoizm jest nierealnym ideałem, konfucjanizm to praktyka i realność dnia codziennego.

Taoizm – człowiek realizuje się wyłącznie poprzez siebie, inni ludzie nie są mu potrzebni, gdyż poczucie szczęścia to efekt odpowiedniego kształtowania świadomości, życie towarzyskie odciąga człowieka od życia duchowego i jako takie jest szkodliwe, człowiek powinien izolować się od ludzi, unikać rozgłosu i nie dążyć do osiągania jakichkolwiek celów, korzystniejsze jest do tego życie na wsi niż w mieście, powinien wszystkich traktować tak samo, być dobry nawet dla tych, którzy nie są dobrzy dla niego, nie powinien niczego oceniać, lecz jedynie „przeżywać” to, co go otacza, najważniejsza jest jednostka i jej osobista wolność, wszelkie wyzbycie się wolności w imię „wyższych celów” jest sprzeczne z zasadami rządzącymi światem, zawsze lepiej jest milczeć niż mówić, nie należy przekonywać ludzi do swoich racji, człowiek nie powinien podporządkowywać się jakimkolwiek prawom i obyczajom, w każdej sytuacji powinien się kierować swą naturalną, wewnętrzną wrażliwością, człowiek nie ma zobowiązań wobec innych i nie powinien usiłować ludziom pomagać, czy ich zmieniać, wszelki postęp cywilizacyjny jest szkodliwy, gdyż odciąga człowieka od natury, wszelka dobroć jest dla wrodzona, wszelkie zło jest wynikiem ograniczenia jego natury będącej efektem tzw. wychowania i edukacji, inteligencja i przemyślność nie są człowiekowi potrzebne, podobnie jak jakiekolwiek rzeczy o charakterze materialnym; im więcej zgromadzisz, tym więcej stracisz, więc lepiej nie posiadać niczego.

Konfucjanizm – człowiek realizuje się wyłącznie poprzez innych, jego stosunki z ludźmi wyznaczają jego wartość jako człowieka, tylko one mogą spowodować, że jego życie stanie się pełne i szczęśliwe, życie samotne nie jest sposobem na rozwiązanie jakichkolwiek problemów, człowiek powinien dążyć do osiągnięcia jak najwyższej pozycji społecznej i realizowania jak najambitniejszych zamierzeń, miasto jest ku temu bardziej odpowiednie niż wieś, człowieka powinno się traktować w zależności od tego, kim jest, inaczej króla, inaczej żebraka, inaczej syna, inaczej ojca, gdyż każdy człowiek pełni swoją funkcję w społeczeństwie, ludziom złym nie należy okazywać dobroci, gdyż będą uznawać to za naszą słabość, w życiu należy kierować się ścisłym rozróżnieniem co jest dobre, a co złe, jednostka powinna w imię dobra ogółu zrezygnować z części swej wolności, gdyż wolność sama w sobie nie jest żadnym celem, jeżeli masz coś do powiedzenia powinieneś to powiedzieć, jeżeli możesz poprawić los ludzi lub im pomóc nie powinieneś unikać takiego działania, prawo i obyczaje to święta rzecz, których przestrzeganie jest wyrazem szacunku dla innych, człowiek żyć winien dla innych i powinien przede wszystkim mieć na względzie innych gdy podejmuje jakieś działanie, nie zaś siebie samego, istnienie postępu cywilizacyjnego to niezmienna zasada, którą musimy respektować, dostosowanie się do zmieniających się warunków to cecha ludzi silnych, ludziom należy pomagać i robić wszystko, by zrozumieli swe błędy i poprawili się, dzieci należy wychowywać, uczyć dobroci i szlachetności, by mogły być dobrymi obywatelami, wszelkie zło wynika z błędnego wychowania lub braku wychowania, inteligencja, wiedza i doświadczenie to atrybuty człowieka oświeconego, majątek pozwala człowiekowi na niezależność, im więcej zgromadzisz, tym bardziej wartościowym możesz być człowiekiem.


Tekst pochodzi ze strony: [link widoczny dla zalogowanych]

Post został pochwalony 0 razy